Implanty antykoncepcyjne

Względnie wysoki odsetek niepowodzeń i duża liczba nieplanowanych ciąż związane ze stosowaniem najbardziej popularnych odwracalnych metod antykoncepcyjnych, takich jak np. doustna antykoncepcja hormonalna, wskazały na potrzebę wprowadzenia długodziałających środków antykoncepcyjnych, które równocześnie byłyby łatwiejsze w użyciu dla pacjentek. Odpowiedź na te oczekiwania stanowi między innymi podskórny implant antykoncepcyjny. Po raz pierwszy zarejestrowany w USA w 1990, aktualnie jest formą antykoncepcji rozpowszechnioną na całym świecie, charakteryzującą się wysoką skutecznością oraz dużą częstością stosowania i jej kontynuacji.

Dostępny w Polsce implant antykoncepcyjny zawiera hormon z grupy progestagenów – etonogestrel, który uwalnia się stopniowo, z określoną prędkością. Mechanizm antykoncepcyjny polega na hamowaniu owulacji, zapewniając ochronę antykoncepcyjną przez okres 3 lat. Implant ma postać miękkiego, elastycznego pręcika o długości 4 cm i średnicy 2 mm.

Implant antykoncepcyjny — jak działa i czy jest skuteczny?

Implant antykoncepcyjny zawiera substancję aktywną, etonogestrel w ilości 68 mg. Hormon przenika z implantu do otaczających go tkanek, skąd przedostaje się do krwioobiegu, co zapewnia długotrwałe i kontrolowane uwalnianie.

Progestagen hamuje niezbędny do wywołania owulacji wyrzut LH i to działanie odpowiada prawie całkowicie za efekt antykoncepcyjny implantu. Równocześnie, podczas jego stosowania, pęcherzyki jajnikowe rozwijają się, dzięki czemu nie dochodzi do klinicznie istotnego niedoboru estrogenów. Poza tym, uwalnianie progestagenu wpływa długotrwale na śluz szyjkowy, zwiększając jego gęstość, czyniąc go nieprzepuszczalnym dla plemników.

Skuteczność metody antykoncepcyjnej mierzy się wskaźnikiem Pearla, który dla implantu został ustalony na poziomie 0,00-0,14. Im niższy wskaźnik, tym skuteczniejsza metoda.

Jak odbywa się założenie implantu?

Implant antykoncepcyjny jest zakładany pod skórę, za pomocą specjalnego aplikatora. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu jest bezbolesny i można przeprowadzić go w gabinecie lekarskim. Implant powinien być zakładany wyłącznie przez odpowiednio przeszkolonego w tym zakresie specjalistę.

Implant aplikowany jest w obrębie wewnętrznej powierzchni ramienia ręki niedominującej, około 10 cm powyżej zgięcia łokciowego. Termin założenia implantu zależy od dotychczasowo stosowanej metody antykoncepcji. W sytuacji, jeśli wcześniej nie była stosowana żadna antykoncepcja hormonalna, implant należy zakładać między 1. a 5. dniem cyklu miesiączkowego. Ochrona antykoncepcyjna rozpoczyna się wówczas od razu i nie ma konieczności stosowania barierowej formy antykoncepcji w pierwszych dniach po aplikacji. Zaleca się, aby wizyta kontrolna odbyła się 3 miesiące po założeniu implantu, częstość kolejnych badań okresowych dostosowany jest w sposób indywidualny.

W przypadku chęci kontynuacji tej formy antykoncepcji, nowy implant można wprowadzić w to samo ramię, jednoczasowo podczas usunięcia poprzedniego implantu.

Wpływ na przyszłą płodność

Jeśli pacjentka zdecyduje się na starania o ciążę przed upływem trzech lat, implant można usunąć w każdej chwili. Stężenie progestagenu we krwi zmniejsza się do poziomu nieoznaczanego w ciągu 48 h po usunięciu implantu. U większości kobiet w ciągu miesiąca powracają prawidłowe owulacyjne cykle miesiączkowe. Implanty nie wpływają na przyszłą płodność, nie stwierdza się również ich wpływu na występowanie wad wrodzonych, zwiększenie ryzyka poronień samoistnych, ciąż ektopowych, jak również nie wykazują wpływu na płeć poczętych dzieci.

Przeciwwskazania do stosowania implantu antykoncepcyjnego

Przeciwwskazaniem do stosowania tego rodzaju antykoncepcji hormonalnej są nowotwory estrogenozależne, choroby wątroby, występująca obecnie żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, krwawienia z dróg rodnych o nieznanej przyczynie oraz ciąża lub podejrzenie ciąży.

Kto powinien rozważyć stosowanie implantów antykoncepcyjnych?

Zgodnie z Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczących wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej – idealna antykoncepcja powinna być bezpieczna, skuteczna, odwracalna, prosta w użyciu, być szeroko dostępna i mieć niską cenę.

Implanty antykoncepcyjne spełniają wszystkie te kryteria. Są szczególnie odpowiednie dla kobiet, które szukają skutecznej, długoterminowej metody antykoncepcji, która wymagałaby jak najmniejszego zaangażowania ze strony pacjentki.

Dodatkowo, jest to doskonała metoda antykoncepcyjna dla kobiet karmiących piersią, która może zostać wdrożona już 4 tygodnie po porodzie. Wydzielanie progestagenu nie wpływa na jakość i ilość produkowanego pokarmu ani na wzrastanie i rozwój dziecka.

Warto podkreślić, że decyzja o wyborze metody antykoncepcji powinna być podejmowana indywidualnie, po konsultacji z ginekologiem, uwzględniając indywidualne potrzeby, preferencje oraz stan zdrowia pacjentki.